Nosacze - to małpy

dorosły samiec nosacza, Borneo, Malezja, 2013

Kiedyś pisałam już o małpach a dzisiaj chciałabym zwrócić szczególną uwagę na wyjątkową małpę - nosacza sundajskiego. Pierwszy raz spotkałam się z nosaczem oko w oko, twarzą w twarz, będą na Borneo w Bako National Park. 

Chcąc zobaczyć nosacze musieliśmy dotrzeć do tego parku, drogą wodną, płynąc starą łodzią rybacką po wodach Morza Południowo - Chińskiego. Spotkaliśmy tam rybaka, który zajmował się połowem ogromnych meduz, z których przygotowywane są smaczne potrawy.

na wodach Morza Południowo - Chińskiego, Borneo, Malezja 2013

Wyruszyliśmy wczesnym rankiem i dotarliśmy do Bako National Park około południa, podpłynęliśmy do starego, omszałego pomostu. W godzinach popołudniowych musielibyśmy brodzić w błocie po kolanach, aby dotrzeć na pomost, ponieważ wtedy odchodzi morze.

Zanim zobaczyłam nosacza, najpierw usłyszałam dźwięk, który był mocno nosowy. Nosacz jest małpą należąca do rodziny makakowatych ma wyjątkowo duży nos i wystający brzuch. Nos jest tak duży, że dorosły osobnik musi go czasami odsuwać podczas jedzenia na bok. Mają go tylko samce i służy im on do wzmocnienia wydawanych przez nich dźwięków, którymi odpowiadają na zaloty samicy lub ostrzegają rywali o swojej obecności. Z kolei duży brzuch jest wynikiem ciężkostrawnej diety liściastej. Żołądek nosacza jest zbudowany z komory fermentacyjnej, w której żyją bakterie rozkładające celulozę oraz neutralizujące toksyny. Przeżuwa pokarm podobnie jak krowa - czyli potrafią one cofać treść pokarmową z żołądka i przeżuwać ją ponownie.

popołudniowy posiłek nosacza, Borneo, Bako National Park

Dieta nosaczy nie jest mocno zróżnicowana, ponieważ małpy te żyją w pobliżu wody, tylko w lasach deszczowych i namorzynowych na Borneo. Odżywiają się zielonymi liśćmi oraz korą drzew. Świetnie pływają. Są na liście zagrożonych gatunków.
Największa atrakcja była jeszcze przed nami. Mieliśmy w planach dojechać samochodem do miejscowości Lahad Datu, niestety fatalne warunki na drodze zniechęciły nas i bardzo dobrze, że tak się stało. W zamian za to, zupełnie przypadkowo (bo w przewodnikach była malutka wzmianka o tym miejscu). Jechaliśmy przed siebie podziwiając krajobrazy i znaleźliśmy się na drodze, na której ujrzeliśmy znak informacyjny, zupełnie wypłowiały przez świecące tutaj bardzo silnie światło słoneczne.
Trafiliśmy do Labuk Bay Proboscis Monkey Sanctuary - uważam, że jest to najlepsze miejsce, aby podglądać nosacze w ich naturalnym środowisku. Nosacze tutaj są dokarmiane, schodzą wtedy na platformy, na których znajduje się pożywienie. Można je wtedy obserwować. Są naprawdę bardzo blisko!

nosacz na jednej z dwóch platform w Labuk Bay Proboscis Monkey Sanctuary,
Borneo 2013

Stary samiec nosacza ma swój harem, w którym jest na ogół do 8 samic wraz z młodymi. Wieczorem samce wydają bezwładne dziwne mocno nosowe dźwięki. Stare samce z haremami często przeganiają inne samce, nawet te, które są ich synami. Kiedy młode samce zaczynają dorastać czynią starania o samice z grupy i wtedy zaczynają walczyć ze starymi samcami, aby przejąć ich samice - grupy. 

samica z małym, widać wyraźnie, że duże nosy są charakterystyczne tylko u samców nosaczy

Kiedy młody samiec przejmuje władzę nad grupą, pierwszą rzeczą, którą robi, jest usunięcie wszystkich potomków swego poprzednika. Maleńkie nosacze zostają pozbawione życia. Kiedy samice zostają pozbawione młodych swego poprzednika, natychmiast stają się gotowe do zapłodnienia i tak tworzona jest nowa grupa nosacza - tego, który przejął władzę.

młode nosacza ma króciutki nos i niebieskawy odcień twarzy, zwykle samica rodzi 1 młode

W sytuacji kiedy samica nie akceptuje nowego przewodnika grupy ma możliwość opuszczenia grupy i przyłącza się do innej. Czasami samice chroniąc swoje młode przed śmiercią opuszczają taką grupę i wtedy przyłączają się do grupy młodych samców, którzy są fizycznie słabsi nić samice i nie są w stanie zrobić jej krzywdy. 

nosacze w trakcie obiadu, Labuk Bay, Borneo 2013

Jak Wam się podoba ten gatunek małp? Są bardzo łagodne i przyjacielskie. Przynajmniej takie sprawiają wrażenie.